SVIBOR - Projekt broj: 4-07-024

MINISTARSTVO ZNANOSTI I TEHNOLOGIJE

Strossmayerov trg 4, HR - 10000 ZAGREB
tel.: (01) 459 44 44, faks: (01) 459 44 69
E-mail: ured@znanost.hr

SVIBOR

SVIBOR - Prikupljanje podataka o projektima u RH

Šifra projekta: 4-07-024


REGULACIJA BIOSINTEZE I SEKRECIJE KVAŠČEVIH GLIKOPROTEINA


Glavni istraživač: BARBARIĆ, SLOBODAN (2072)


Suradnici
Tip istraživanja: temeljno
Trajanje od: 01.04.91. do 01.04.96.
Ukupno radova na projektu: 51
Radovi na projektu citirani u Current Contents: 11
Naziv ustanove: Prehrambeno-biotehnološki fakultet, Zagreb (58)
Odjel/Zavod: Zavod za kemiju i biokemiju Laboratorij za biokemiju
Adresa: Pierottijeva 6
Grad: 10000 - Zagreb, Hrvatska
Komunikacija
Telefon: 385 (0)1 440 202
Telefon: 385 (0)1 413 452
teleFaks: 385 (0)1 413 452
teleFaks: 385 (0)1 418 230
E-mail: vlmrsa mapbf.pbfrng.hr
Sažetak: Kvasac Saccharomyces cerevisiae predstavlja prikladan eukariotski modelni organizam za studij ekspresije, transporta, sekrecije i glikozilacije proteina. Stanice kvasca sadrže nekoliko izoenzima nespecifičnih fosfataza, čija je sinteza regulirana na razini transkripcije djelovanjem pet regiulacijskih faktora ovisno o koncentraciji anorganskog fosfata u podlozi. Naša istraživanja su pokazala da prilikom derepresije gena koji kodira alkalnu fosfatazu dolazi do značajne promjene strukture kromatina u promotorskoj regiji, ukazujući na aktivnu ulogu kromatina u regulaciji ekspresije gena. Ispitivanja ekspresije kisele i alkalne fosfataze su pokazala da je ekspresija ovih enzima regulirana ne samo koncentracijom fosfata već i izvorom ugljika, i to na nivou uranskripcije gena. Pročišćena alkalna fosfataza djelotvorno i specifično defosforilira različite fosfoproteine i fosfopeptide, kao što je prije nađeno za kiselu fosfatazu, što upućuje na moguće djelovanje ovih enzima kao fosfoprotein fosfataze. Heterologna ekspresija gena koji kodira kvaščevu kiselu fosfatazu pokazala je da za sekreciju aktivnog enzima u animalnim stanicama nije potreban visoki stupanj glikozilacije proteina kao prilikom sekrecije u stanicama kvasca. Upotrebom kisele fosfataze kao modelnog glikoproteina razvijena je izvorna metoda za stabilizaciju glikoenzima. Gen za a-aglutinin je kloniran, a- i alfa-aglutinin su izolirani i pročišćeni, te su njihove interakcije ispitivane in vitro. Beta-glukanaza iz stanične stijenke kvasca je također pročišćena i korištena kao modelni protein stanične stijenke za proučavanje interakcija sa strukturnim komponentama stanične stijenke. Nađeno je da se enzim in vitro čvrsto veže na pročišćeni glukan, za razliku od periplazmatskih proteina, kisele fosfataze i invertaze, koje se uopće ne vežu. Vezanje beta-glukanaze na hitin je nešto slabije, dok se na manan uopće ne veže, što je u skladu s predloženom slojevitom građom stanične stijenke: vanjski manan je kemijski inertan, dok unutarnji sloj, glukan, veže neke od sekretornih proteina i zadržava ih u staničnoj stijenci.

Ključne riječi: regulacija ekspresije gena - kvasac, kromatin - ekspresija gena, sekrecija proteina. glikozilacija proteina, glikoproteini - kvasac, stanična stijenka - kvasac, protein - fosfataza - kvasac, stabilizacija enzima.

Ciljevi istraživanja: Cilj provedenih istraživanja je proširenje spoznaja o molekularnim mehanizmima regulacije ekspresije gena, transporta i sekrecije kvašćevih proteina. Istraživanja strukture kromatina promotorskih regija reguliranih gena doprinijet će razumijevanju uloge kromatina u regulaciji gena. Ispitivanja enzimskog djelovanja izoenzima kisele i alkalne fosfataze kvasca, zajedno s ispitivanjem regulacije sinteze ovih izoenzima, doprinijet će utvrđivanju fiziološke uloge ovih enzima koji su vrlo rasprostranjeni i kod viših organizama i čija uloga u stanici nije uopće razjašnjena. Rezultati istraživanja uloge ugljikohidratnog dijela kisele fosfataze i drugih sekretornih glikoproteina doprinijet će razjašnjenju fiziološkog značenja glikozilacije proteina, na što dosadašnja istraživanja nisu dala jednoznačan odgovor. Očekuje se da provedena istraživanja također doprinesu proširenju spoznaja o molekularnim mehanizmima uključenim u procese sekrecije i lokalizacije proteina. Istraživanja interakcija sekretornih proteina i strukturnih komponenata stanične stiojenke imaju za cilj razjašnjenje molekularnih mehanizama koji određuju lokalizaciju proteina koji se izlučuju kroz staničnu membranu.

SURADNJA - PROJEKTI


  1. Naziv projekta: CRO 003 Heterologous expression of yeast acid phosphatase - ALIS Program
    Naziv ustanove: National Institute for Medical Research
    Grad: London, Velika Britanija

SURADNJA - USTANOVE


  1. Naziv ustanove: Institut fur Physiologische Chemie, Universitat Munchen
    Tip ustanove: Sveučilište/Fakultet
    Tip suradnje: Zajedničko objavljivanje znanstvenih radova
    Grad: 8000 - Munchen, Njemačka

  2. Naziv ustanove: Institut fur Zellbiologie und Pflanzenphysiologie, Universitat Regensburg
    Tip ustanove: Sveučilište/Fakultet
    Tip suradnje: Zajedničko objavljivanje znanstvenih radova
    Grad: 93053 - Regensburg, Njemačka

  3. Naziv ustanove: Dipartimento di Chimica Biologica, Universita di Padova
    Tip ustanove: Sveučilište/Fakultet
    Tip suradnje: Zajedničko objavljivanje znanstvenih radova
    Grad: 35121 - Padova, Italija
Ostali podaci o projektu.
MZT Engleski jezik SVIBOR Abecedni popis Složeno po šifri projekta Složeno po ustanovi projekta Pretraga Pomoć
Ministarstvo znanosti
i tehnologije		 Engleski
jezik		 Svibor
početna stranica		 Abecedni
popis		 Složeno po
šifri projekta		 Složeno po
ustanovi projekta		 Pretraživanje Pomoć
Datum zadnje promjene: 13.10.95
Informacije: svibor@znanost.hr